Ürək bulanmanın səbəbləri və qarşısını alacaq TƏBİİ VASİTƏLƏR

Ürək bulanması bəzən bir xəstəliyin əlaməti, bəzən də müvəqqəti bir vəziyyət ola bilər. Ürəkbulanma insanları narahat edən, adətən qusma ilə müşayiət olunan emosional vəziyyətdir. Qusma mədə tərkibinin qida borusu və ağızdan güclü bir reflekslə atılmasıdır.

Bulantı nədir?

Bulantı, bədənin müxtəlif mexanizmlərindən gələn stimullar nəticəsində ürəkbulanma və qusma ilə nəticələnə bilən bir reaksiyadır. Ürək bulanmasına mədə xəstəliyi demək düzgün deyil. Bulantı tərləmə, dəri solğunluğu, həddindən artıq tüpürcək, yavaş ürək döyüntüsü, aşağı qan təzyiqi və iştahsızlıqla müşayiət oluna bilər.
Qusma beynin "medulla oblongata" nın arxa hissəsində yerləşən "qusma mərkəzi" tərəfindən tənzimlənir. Bu mərkəzi beynin emosional, vizual və eşitmə bölgələrindən, daxili qulaqdan və həzm sistemindən gələn siqnalları qəbul edir. Qusma mərkəzi, həzm sistemi, bədəndəki digər orqanlar, beyin qabığı, tarazlıq orqanı və kimyəvi maddələrə həssas olan reseptorlar müayinə sahəsindən sinir stimullaşdırılması alır. Bulantıdan sonra qarşısıalınmaz qusma hissi yaranır.
Ürəkbulanma ilə əlaqəli simptomlara arasında başgicəllənmə, huşunu itirmə, ağız quruluğu, ishal, qızdırma, qarın ağrısı və sidiyin azalması da daxildir.

Ürək bulanmasına nə səbəb olur?
Ürək bulanmasının müxtəlif səbəbləri ola bilər. İlk ağla mədə xəstəlikləri gəlsə də, mədə hər zaman ürək bulanmasına səbəb olmur. Ürəkbulanma və qusma yalnız qastroenterologiya, daxili xəstəliklər, ginekologiya, psixiatriya, nevrologiya və LOR kimi müxtəlif sahələri əhatə edə bilən bir xəstəlikdir. Həkimin nəzarəti altında ehtiyat tədbirləri görülməlidir, çünki bu çox ciddi xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Ürək bulanmasının əsas səbəbləri bunlardır:
mədə-bağırsaq infeksiyaları
qida zəhərlənməsi
qastrit
mədə xəstəlikləri
kəskin qastrit
yol tutması
dərman istifadəsi (kimyaterapiya, ağrıkəsicilər)
alkoqol istifadəsi
stress və narahatlıq
hamiləlik
vertigo, tinnitus
migren
aşağı qan təzyiqi və şəkər
qlioma
laktoza qarşı dözümsüzlük, çölyak xəstəliyi

Ürək bulanması hərəkət xəstəliyi, qoxu, stress və hamiləlik kimi yüngül səbəblərdən, həmçinin ciddi xəstəliklərdən yarana bilər. Ciddi xəstəliklərin xəbərçisi ola bilən bulantıya üzvi ürəkbulanma da deyilir. Üzvi ürəkbulanmanın arxasında; qida zəhərlənməsi, beyin şişi, meningit, vertigo, bağırsaq iltihabı, reflü, miqren, qastrit, xora, appendisit və s. xəstəliklər ola bilər.

Ürək bulanmasına nə yaxşı təsir edir?
Təkrarlanan və davamlı ürəkbulanma olarsa, həkimə müraciət etmək lazımdır.
Ürək bulanmanın qarşısını almaq üçün bunları edə bilərsiniz:
Açıq havaya çıxmaq və dərindən nəfəs almaq ürək bulanmasına yaxşı təsir edir. Açıq havada gəzintilər sizi ürəkbulanma fokusundan yayındıra bilər.
Özünüzü yaxşı hiss etdirən gözəl və təravətləndirici qoxuları hiss edə bilərsiniz.
Bulantı başgicəllənmə ilə müşayiət olunarsa, özünüzü məcbur etməməli və istirahət etməlisiniz. Qısa müddətlik yatmaq və ya kürəyi üstə yarım saat uzanmaq ürək bulantısını azalda bilər.
Ətrafınızda pis qoxular varsa, dərhal uzaqlaşın. Dominant qoxular ürək bulanmasının ən böyük tətikçisidir.
Ürək bulanmanıza nəyin səbəb ola biləcəyini düşünün. Son 12 saat ərzində nə yediyinizi düşünün.
Nanə və limon kimi bitki çayları ürək bulanmasına yaxşı təsir göstərir.
İçəcəyiniz içkiləri mədəyə təzyiq etmədən yavaş-yavaş içməlisiniz.
Yağlı və ağır qidalardan uzaq durun.
Yeməkdən sonra ən azı 30 dəqiqə uzanmayın. Bu da reflüyə səbəb olur.
Yavaş-yavaş və kiçik dişləmələrdə yeyin.
Yeməkdən dərhal sonra fəaliyyətlərdən (üzgüçülük-qaçış və s.) çəkinmək lazımdır.

Ürəkbulanma dedikdə ağlınıza ilk gələn şeylərdən biri hamiləlikdir. Xüsusilə hamiləliyin ilk aylarında ürəkbulanma tez-tez olur.
Bu dövrdə görülən ürəkbulanma adətən fizioloji səbəblərə görə inkişaf edir və demək olar ki, 4 hamilə qadından 3-də rast gəlinən şikayətdir. Hamiləlik dövründə artan ürək bulanmasının səbəbi estrogen və Beta HCG hormonlarının səviyyəsinin artmasıdır.
Miqren tez-tez ürək bulanmasına səbəb olur. Baş gicəllənməsinə də səbəb olan miqren ağrıları həddindən artıq ölçülərə çatdıqda dincəlmək vacibdir. Bundan əlavə, beyinlə bağlı ürəkbulanma da ola bilər. Baş travması, beyin şişləri, insult və meningit beyinlə əlaqəli ürəkbulanmanın səbəbləridir. Eyni zamanda, onurğa beyni və ya beyin mayesi ilə əlaqəli xəstəliklər də bu vəziyyət müşahidə edilə bilər.
Ürəkbulanma hepatit, mədəaltı vəzi xəstəlikləri, gərgin mədə, mədə yırtığı, gərgin bağırsaq, reflü, mədənin qıcıqlanması, bağırsaq qişasının qıcıqlanması, böyrək xəstəlikləri, öd kisəsi xəstəliyi, viral qəbizlik və menstruasiya və s. hallarda tez-tez rast gəlinir. Keçici və ani ola biləcək bulantılara qarşı vaxt itirmədən həkimə müraciət etmək lazımdır.

Vertigo və daxili qulaq infeksiyaları kimi vəziyyətlər də güclü ürək bulanmasına səbəb ola bilər. Daxili qulaq problemlərindən qaynaqlanan ürəkbulanma çox vaxt səyahət zamanı qadınları narahat edir. Avtomobilə bağlı olan bu ürək bulanmasının əsas səbəbi qulaqdan qaynaqlanan tarazlığın pozulmasıdır.

Stress və narahatlıq səbəbiylə ürəkbulanma da tez-tez rast gəlinir. Həddindən artıq adrenalin ifraz olunduğu hallarda, mədəyə dəyən stress vəziyyətindən asılı olaraq, ürəkbulanma olur.

Qida həssaslığı da ürək bulanmasına səbəb olur. Laktoza qarşı dözümsüzlük çölyak xəstəliyi olan insanlarda gluten və süd məhsullarının orqanizm tərəfindən həzm oluna bilməməsi səbəbindən ürək bulanması meydana gələ bilər. Bakteriyalara məruz qalmış qidaların istehlakı həddindən artıq ürəkbulanma və sonradan qusmaya səbəb ola bilər.

Hamiləlik zamanı ürək bulanmaya qarşı nə etmək olar?

Çobanyastığı, cökə çayları və onlara sıxılmış limon ürəkbulanmanı azaltmağa kömək edə bilər.
Kəklikotu çayı ürək bulanmasına yaxşı təsir edən çaylar arasındadır. Kəklikotu çayı 12 həftədən sonra istehlak edilə bilər. 12 həftədən əvvəl istehlak hamilə qadınlar üçün risklər daşıya bilər.
Təzə zəncəfildən hazırlanan çay ürək bulanmasının qarşısını alır. Çay yerinə zəncəfil qoxusu da ürəkbulanmanı yatırır.

Həkimə nə vaxt müraciət etmək lazımdır?
sinə ağrısı
şiddətli qarın ağrısı və ya kramplar
şiddətli ishal
bulanıq görmə
bayılma
qarışıqlıq
soyuq, nəmli, solğun dəri
yüksək atəş və boyun ağrısı
qusmada nəcis qoxusu və ya qan
sürətli nəfəs alma və ya ürək döyüntüsü kimi simptomlar ciddi sağlamlıq problemlərinin əlamətidir.

Bulantıya yaxşı təsir edən bitki qarışıqları və çaylar

Zəncəfil çayı
Bulantıya qarşı dərman kimi istifadə edilən zəncəfil mədə narahatlığını aradan qaldırmaq üçün istifadə edilir. Kiçik bir çimdik zəncəfili rəndələyib 10-20 dəqiqə qaynatmaqla hazırlanan zəncəfil çayına bal, darçın və limonla dad vermək olar.

Çobanyastığı çayı
Çobanyastığı çayı sağlamlığa təsiri ilə seçilən bir çay növüdür. Ürəkbulanma və qusmanı aradan qaldırmaq üçün istifadə edilən çobanyastığı çayına həzm əzələlərini rahatlaşdırmaq üçün də üstünlük verilir.

Ballı limonlu çay
Bal və limonun turşu təsirini tarazlaşdıraraq ürək bulanmasının qarşısını almağa kömək edir. Həm də ürək bulanmasına səbəb olan infeksiyalara qarşı antibakterial xüsusiyyətlərə malikdir.

Şüyüd çayı
Şüyüd mədə ağrısı, qəbizlik və ishal üçün təbii vasitə kimi tanınır. Dəmlənmiş şüyüd çayı həzmi yaxşılaşdırır və ürəkbulanma əlamətlərini aradan qaldırmağa kömək edir.

Nanə çayı
Nanə çayı ürək bulanmasına qarşı istifadə edilən və istehlak edilən ən məşhur çaylar arasındadır. Nanə çayının bir çox faydası ilə yanaşı, mədəni rahatlaşdıran təsiri də var.